De Waakzaamheid oogt wat kaaltjes vanavond. Geen decor. Geen extravaganza. geen oogstrelende attracties. Een beetje te rustig voor een toonaangevende dance-club maar geen nood: de avond is nog jong. Het publiek aan de bar in het stemmige cafe-gedeelte wacht op de dingen die komen gaan. Want het mag dan een regular friday nite-event zijn, in de Waakzaamheid weet je van te voren nooit wat je te wathten staat. Misschien een vleugje upturning disto-trash-popcorn power-soul sex-atid o gogo-F*) Funk?
Voorals nog onderscheidt de Waakzaamheid zich niet van een doorsnee jongerencafe al ontbreekt het geluid van de flipperkast en is in de verste verte ook geen snookertafel te bekennen. We nestelen ons in de riante driezitsbank onder de opzichtige kroonluchter. Er hangt iets broeierigs in de lucht. maar wat? En waar is toch die dansvloer? Rond middernacht gaan de schuifdeuren open en toont de Waakzaamheid haar ware identiteit. Als door een onzichtbare magneet aangetrokken verplaatst de massa zich naar de grote, vierkante zaal. De muziek - een mengeling van what's in a name, house, funk, soul en swingbeat - eist nu alle aandacht op. De tot dan toe afwachtende bezoekers reageren als een aspro in een glas water. Move your ass and your brain will follow!
"Sex en muziek, in die volgorde. Daar draait het al eeuwen om." zegt artistiek leider Eelko Anceaux (33). "De dj is essentieel. Hij bepaald de sfeer en kan een avond maken of breken. Regelmatig treden hier daarom dj's uit New York of Londen op. De Waakzaamheid is geen boerenschuur waar je al hossend meters bier kunt bestellen. We zijn alles behalve typisth Zaans. De kleinsteedse mentalited van 'doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'. is aan ons niet besteed. "Wij proberen het publiek steeds weer op het verkeerde been te zetten."
In 1988 werd de Waakzaamheid door ,Muziekkrant Oor uitverkoren tot 'beste concertzaal van Nederland'. Op dat moment was de historisthe herberg aan de oevers van de Zaan nog een van de pijlers van het clubcircuit, waarin groepen als De Dijk en de Frank Boeijen Groep furore maakten. 1988 was echter ook het jaar van the summer of love, en op de golven van de house-beat steeg de reputatie van de Waakzaamheid tot onbekende hoogte. Sindsdien heeft de Waakzaamheid zich ontpopt tot een toonaangevende trendsetter binnen de nieuwe jeugdcultuur "Om volwassen uit te gaan, hoef je niet meer naar de grote stad," doceert Anteaux: "De Waakzaamheid pretendeert als dance club iets te betekenen in Nederland. Het publiek verwacht van ons meer dan het gangbare instantamusement. Met opwindende acts, steeds wisselende decors en spannende feesten proberen we onze bezoekers keer op keer wakker te schudden. Je moet ze steeds weer een stapje voor zijn, anders worden ze blase.'
Het crea-team van de Waakzaamheid komt eens in de twee weken bij elkaar om nieuwe ideen uit te broeden. Onder het motto 'meligheid kent geen tijd' kwam aldus de Punica Oase tot leven, een avontuurlijke tocht met een rondvaartboot naar een nabijgelegen eiland. Ook de maandelijkse Bally Hoo-avonden - gepresenteerd door de fameuze dj's Eddy de Clercq en Kho Eng Bo zijn inmiddels uitgegroeid tot ware klassiekers in het genre. Stoelendans, King Kong, dancers, Bibi & surprise: dat is pas supercalifragilisticexpialudocious. Of zoiets.
De feesten in de Waakzaamheid mogen best schotkerend zijn vindh Anceaux. "Drie jaar geleden hadden we een act met een vrouw die twintig meter lint uit haar vagina trok. Destijds maakte dat nog wel enige indruk. Maar tegenwoordig deinst het publiek nergens meer voor terug. Toch proberen we voordurend de grenzen te verleggen. Wat dat betrefd is het alleen maar gunstig dan we in Koog aan de Zaan zitten en niet midden in Amsterdam. De mensen komen speciaal voor de Waakzaamheid hier naar toe want verder valt er weinig te beleven. Dan maakt het een stuk makkelijker." De Waakzaamheid biedt plaats aan duizend personen maar om de bezoekers nog een beetje bewegingsvrijheid te gunnen stopt de teller op topavonden bij zevenhonderd. Ongeveer een derde van het publiek is afkomstig uit de Zaanstreek. De rest komt uit Amsterdam, de kop van Noord-Holland, de regio Haarlem en zelfs de Bollenstreek, de bakermat van de twee eigenaren: Bert van der Peet en Ton Trossel. Anteaux typeerd de bezoekers van de Waakzaamheid als 'gemotiveerde mensen die jong van geest zijn' oftewel het wat intelligentere kritische publiek in de leeftijd van van 20 tot 35 jaar. De Waakzaamheid is typisch een produkt van de house-revolutie. De onderlinge verschillen in achtergrond zijn groot maar iedereen respeceert elkaar. Problemen doen zich vrijwel nooit voor, de sfeer is relaxed. Aan de deur verdiend elke bezoeker het voordeel von de twijfel want zij geven kleur aan de tent.
Om ook buiten problemen te voorkomen patrouilleren elk weekeinde medewerkers in de directe omgeving van de Waakzaamheid. Luidruchtige bezoekers wordt vriendeijk doch dringend verzocht zich in toom te houden terwijl foutparkeerders het consigne krijgen de regel in acht te nemen. Anteaux: De relatie met de buurt is prima. Voor de politie zijn we het voorbeeld van hoe het moet. De enige met wie het niet boterd is een buurman die klaagt over geluidsoverlast.
Niet geheel ten onrechte want de matig geisoleerde Waakzaamheid is hard toe aan een rigoureuze onderhoudsbeurt erkent ook Anteaux. Het gebouw hangt van plakband en nietjes aan elkaar Omdat het pand zo oud is dreigen de fundamenten te verzakken. We zijn nu aan het kijken hoe we dan kunnen oplossen. (red. inmiddels is de Waakzaamheid geheel opgeknapt en geisoleerd)
Een rondgang door het monumentale perceel maakt duidelijk dat een ingrijpende renovaffle geen sinecure is. Juist die wirwar van nauwe gangen trappetjes en donkere hoeken verleent de Waazaamheid haar charme. Wie zich aan het geweld op de dansvloer wil onttrekken kan teretht bij de bar op het balkon of even op adem komen in een ruimte waar wat rustiger muziek wordt gedraaid.
"Dat is de kracht van de Waakzaamheid" zegt Anteaux. We noemen om een dance-club. maar je kunt ook lekker een biertje drinken aan de bar of onderuit zakken in een luie stoel. We willen geen trendy gelegenheid zijn maar alleen de dingen doen die we zelf leuk vinden. Dtn is onze stategie. En het werkt. Tegen sluitingstijd draaid de Waakzaamheid nog op volle toeren. Als de dj van vanavond er eindelijk genoeg van heeft, komt de danscarrousel langzaam tot slilstand. Voor de die-hards rest alleen nog een romantisthe wandeling langs de nabijgelegen Zaanse Schans. Met getto-blaster dat spreekt vanzelf.
Bron: Het Parool 27 februari 1992